ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਰ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੇ 4 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 4 ਤੋਂ 5 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਇਸ ਨਾਲ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਲਗਭਗ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤੀ ਵਪਾਰੀ ਹੁਣ ਨਵੇਂ ਸਮਝੌਤਿਆਂ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਖਰੀਦਦਾਰ ਵੀਅਤਨਾਮ, ਥਾਈਲੈਂਡ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਵਰਗੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮੌਕਾ ਸੰਭਾਲਦਿਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।
ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਚੌਲ ਬਰਾਮਦਕਾਰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਹੀ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮੌਨਸੂਨ ਦੀ ਔਸਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਬਾਰਸ਼ ਕਾਰਨ ਸਥਾਨਕ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਘੱਟ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਝੋਨੇ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪਛੜ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਘਰੇਲੂ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਪਾਸਿਓਂ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਕਮੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਕੀਮਤਾਂ ਹੋਰ ਵਧਣਗੀਆਂ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਚੌਲ ਨਿਰਯਾਤਕ ਸਤਿਅਮ ਬਾਲਾਜੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਿਮਾਂਸ਼ੂ ਅਗਰਵਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਠੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਵਪਾਰੀ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵਾਅਦੇ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕੁੱਲ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ ਦਾ 40 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹੈ। ਚੌਲ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਅਰਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਬੰਦਰਗਾਹਾਂ 'ਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ 'ਚ ਚੌਲ ਲੱਦਣ ਦਾ ਕੰਮ ਰੁਕ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 10 ਲੱਖ ਟਨ ਚੌਲ ਉਥੇ ਹੀ ਪਿਆ ਹੈ। ਖਰੀਦਦਾਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਨਵੇਂ 20 ਫੀਸਦੀ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਥਾਈਲੈਂਡ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਅਤੇ ਮਿਆਂਮਾਰ ਦੇ ਵਪਾਰੀ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਬਰਾਮਦ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖਰੀਦਦਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਰੁਖ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਚੌਲਾਂ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਦਾ ਵਾਧਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਡੀਲਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਯਾਨੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਯਾਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ 20 ਡਾਲਰ ਯਾਨੀ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਟਨ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
