ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਥੇ ਹਾਲਾਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਲਗਭਗ 167 ਬੱਚੇ ਮਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਬੀਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਅੰਕੜਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਧਿਕਾਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਘੋਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਕਈ ਕਮਰੇ ਬਿਮਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਪਏ ਹਨ।
ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਇਕ ਬੈੱਡ 'ਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 2 ਬੱਚੇ ਦਾਖਲ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ 60 ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 2 ਨਰਸਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਯੂਨੀਸੇਫ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਬੱਚੇ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹਨਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬੁਰਾ ਹਾਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਫੰਡਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਇਲਾਜ ਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ 2021 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈਆਂ।
ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪਿਛਲੇ 20 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਏਜੰਸੀਆਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੀਆਂ।
ਘੋਰ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਡਾਕਟਰ ਸਮਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਆਕਸੀਜਨ ਸਿਲੰਡਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਲਈ ਹੋਰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਡਾ. ਸਮਦੀ ਨੇ ਕਿਹਾ- ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਲੋੜੀਂਦਾ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਟਾਫ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮਹਿਲਾ ਸਟਾਫ ਦੀ ਵੱਡੀ ਘਾਟ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸਾਰੇ ਬੱਚੇ ਗੰਭੀਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਨ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਕਿਸ ਬੱਚੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇਲਾਜ ਕਰੀਏ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਦੇ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਲਈ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਫੰਡਿੰਗ ਦਾ ਸਿਰਫ 5% ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, 15 ਅਗਸਤ 2021 ਨੂੰ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 21 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਜਨਤਕ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਅਰਬਾਂ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 2021 ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਪੈਸਾ ਅਲਾਟ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
