
ਕਤਰ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2022 ਦਾ ਫਾਈਨਲ ਮੈਚ ਐਤਵਾਰ 18 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਵਿਚਾਲੇ ਖੇਡਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਚੱਲੇ ਇਸ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕੁੱਲ 32 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਟੀਮਾਂ ਗਰੁੱਪ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਕੁਝ ਨੇ ਰਾਉਂਡ ਆਫ 16 ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਨੇ ਕੁਆਰਟਰ ਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਫ਼ਰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਕਤਰ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਟੀਮਾਂ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਨੂੰ ਫਾਈਨਲ ਦੀ ਟਿਕਟ ਮਿਲੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਸ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 'ਚ ਚੈਂਪੀਅਨ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 350 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਫੀਫਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਟੀਮਾਂ 'ਚ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਵੰਡਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਸੰਸਥਾ ਕੋਲ ਪੈਸਾ ਕਿੱਥੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਹ ਇਕ ਗੈਰ-ਲਾਭਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮਾਡਲ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਪੈਸਾ ਕਿਵੇਂ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਫੁੱਟਬਾਲ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਖੇਡ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਹੋਰਨਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਜਦੋਂ ਹਰ ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਟੀਮਾਂ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੀਮਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਬਦਲਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਫੀਫਾ, ਜੋ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਖੇਡ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਗਠਨ ਸਾਲ 1904 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਫੀਫਾ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਦੇ ਵੀ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੋ ਵੀ ਸਮੀਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਖੇਡ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਇਨਾਮੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਤੂ ਟੀਮ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 350 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਪ ਜੇਤੂ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵੀ 248 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 223 ਕਰੋੜ ਅਤੇ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ 206 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਫੀਫਾ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਵਰਗੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਦੇ ਆਯੋਜਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਬੋਲੀ ਲਗਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੋਲੀ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਸਪੋਰਟਸ 18 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2022 ਦੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰ ਮਿਲ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਫੀਫਾ ਨੇ ਡਿਜੀਟਲ ਰਾਈਟਸ ਤੋਂ ਵੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰ, ਲਾਇਸੈਂਸਿੰਗ ਅਧਿਕਾਰ ਤੋਂ ਵੀ ਫੀਫਾ ਨੂੰ ਕਮਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਸੰਗਠਨ ਫੀਫਾ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੈਚਾਂ ਲਈ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਵੀ ਅਰਬਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਤਰ ਫੀਫਾ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਨਾਕਆਊਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਟਿਕਟ ਦੀ ਕੀਮਤ 15 ਲੱਖ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ।