ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਚਲ ਰਹੇ ਯੁੱਧ ਨੂੰ ਇਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉਪਰ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਨਾਗਰਿਕਾਂ' ਤੋਂ ਡਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਹ ਸਦਮੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਘਰ ਪਰਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਉਸਦੇ ਮਨ 'ਤੇ ਜੰਗ ਅਤੇ ਹਮਲੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਜੋ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਸੰਤੁਲਨ ਕਾਰਨ ਉਹ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਹਮਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਵਿਲੇਨਾ ਕਿਟ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੂੰ PTSD ਯਾਨੀ ਪੋਸਟ ਟਰੌਮੈਟਿਕ ਸਟ੍ਰੈਸ ਡਿਸਆਰਡਰ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੂਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਤਣਾਅ ਵਧਿਆ, ਔਰਤਾਂ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਵੀ ਵਧੀ। ਫਰਵਰੀ 2022 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧ ਗਈ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਅਗਸਤ 2022 ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕਾਲਾਂ ਆਈਆਂ।
ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਕਰੇਨ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ 2019 ਤੱਕ ਇੱਥੇ ਅਪਰਾਧ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਸ਼ੈਲਟਰ ਹੋਮਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਔਰਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੁਰਸ਼ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਭੱਜ ਗਈਆਂ ਹਨ। 32 ਸਾਲਾ ਮਾਰੀਆ ਦੀ ਗਰਦਨ ਦੀ ਹੱਡੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਹੈ। ਇਕ ਰਾਤ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸੁੱਤੀ ਪਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾਅਤੇ ਗਲਾ ਘੁੱਟ ਕੇ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਮਾਰੀਆ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ- ਜੰਗ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸਦੇ ਮਰਦ ਮਿੱਤਰ ਨੇ ਕਦੇ ਕੋਈ ਹਿੰਸਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਯੂਕਰੇਨੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਵਿਰੋਧੀ ਦਸਤੇ ਦੀ ਮੁਖੀ ਮਾਰਟਾ ਵਸਾਲਕੀਵ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ - ਇੱਕ ਦਿਨ ਜੰਗ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ, ਪਰ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਭਿਆਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੂਨ-ਖਰਾਬਾ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਥਿਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਣਗੇ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿਖਲਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
