ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਾਤ ਵੀ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਲਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਅਮਰੀਕਾ ਲਈ ਹਰ ਪਾਸਿਓਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਖਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਬੈਂਕ ਡੁੱਬ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਡੁੱਬਣ ਦੀ ਕਗਾਰ 'ਤੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਹੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਖਰਬ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਢਵਾ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਦ ਤੋਂ ਬਦਤਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਭਰ 'ਚ ਡਾਲਰ ਨੂੰ ਸਖਤ ਚੁਣੌਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਡਾਲਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਮੁਦਰਾ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਅਤੇ ਜੀਡੀਪੀ ਅਨੁਪਾਤ ਰਿਕਾਰਡ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡਿਫਾਲਟ ਹੋਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸੀਮਾ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਨਾ ਵਧਾਈ ਗਈ ਤਾਂ ਤਬਾਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਡਿਫਾਲਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਝਟਕੇ ਵਿੱਚ 7 ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਕਰੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਜੀਡੀਪੀ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਆਵੇਗੀ। ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ।
ਯੂਐਸ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨਾ ਸਕੱਤਰ ਜੈਨੇਟ ਯੇਲੇਨ ਨੇ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਜੂਨ ਤੱਕ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਵਿੱਚ ਡਿਫਾਲਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੇਲੇਨ ਨੇ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ। ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਕਰਜ਼ੇ 'ਤੇ ਡਿਫਾਲਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ, ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਤੀ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਵੇਗਾ। ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਸੀਮਾ ਉਹ ਸੀਮਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੱਕ ਫੈਡਰਲ ਸਰਕਾਰ ਉਧਾਰ ਲੈ ਸਕਦੀ ਹੈ।
1960 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਹ ਸੀਮਾ 78 ਵਾਰ ਵਧਾਈ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਦਸੰਬਰ 2021 ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ 31.4 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਇਸ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਨੇ ਲਗਭਗ ਅੱਠ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ 'ਤੇ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੁਨੀਆ ਆਪਸੀ ਵਪਾਰ ਲਈ ਇਸ ਕਰੰਸੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਕਈ ਦੇਸ਼ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਭਵਿੱਖ 'ਚ ਡਾਲਰ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਦਬਦਬਾ ਰਹੇਗਾ। ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਰੰਸੀ 'ਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ, ਫਰਾਂਸ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਨਾਲ ਕਈ ਸੌਦੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਕਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਯਾਨੀ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਰੂਸ, ਭਾਰਤ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਨੇ ਨਵੀਂ ਕਰੰਸੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।
